sabato 29 febbraio 2020

Isocrate: Paride sceglie Elena [M] (struttura commentata)


(dopo aver tradotto il passo)

Una riflessione per comprendere la cultura classica

Il comportamento di Paride viene inserito nell’ambito di un quadro morale: quali valori vengono evocati?

Osserva come il mito viene riletto alla fine dell’età classica: quale diversa sensibilità cogli rispetto all’età arcaica?

Οὐ πολλοῦ γὰρ χρόνου διελθόντος,
(che sintagma riconosci? Osserva il caso in cui si trova e il modo che viene usato. Incontri lo stesso sintagma anche nelle righe successive)
(attenzione al tempo)
γενομένης ἐν θεοῖς περὶ κάλλους ἔριδος
(quali sono i generi possibili di θεοῖς? Qual è l’unico adeguato a questo contesto?)
ἧς Ἀλέξανδρος ὁ Πριάμου κατέστη κριτής,
(che pronome riconosci? A cosa si riferisce?)
(che compl. è κριτής?)
(il verbo è transitivo o intransitivo? Perché?)
καὶ διδούσης Ἥρας μὲν αὐτῷ
ἁπάσης τῆς Ἀσίας βασιλεύειν,
(attenzione alla costruzione del verbo)
Ἀθηνᾶς δὲ
(cos’è sottinteso?)
κρατεῖν ἐν τοῖς πολέμοις,
Ἀφροδίτης δὲ τὸν γάμον τὸν Ἑλένης,
τῶν μὲν σωμάτων
(da quale sostantivo dipende questo genitivo?)
(osserva l’uso delle particelle μέν e δέ)
οὐ δυνηθεὶς
(che modo è? Con chi concorda? Attenzione alla diatesi)
λαβεῖν διάγνωσιν
ἀλλ᾽ἡττηθεὶς τῆς τῶν θεῶν ὄψεως,
(attenzione alla diatesi e alla costruzione del verbo)
τῶν δὲ δωρεῶν
(da quale sostantivo dipende questo genitivo?)
ἀναγκασθεὶς
γενέσθαι κριτής,
εἵλετο τὴν οἰκειότητα τὴν Ἑλένης ἀντὶ τῶν ἄλλων ἁπάντων,
(che funzione ha il secondo τήν?)
οὐ πρὸς τὰς ἡδονὰς ἀποβλέψας·

καίτοι καὶ τοῦτο τοῖς εὖ φρονοῦσι πολλῶν αἱρετώτερόν ἐστιν,
(che modo è φρονοῦσι? Con quale funzione viene qui usato?)
(per capire la funzione di πολλῶν osserva la forma in cui compare l’aggettivo)
ἀλλ᾽ὅμως οὐκ ἐπὶ τοῦθ᾽ὥρμησεν,
(quale forma assume il pronome τουθ’ se elimini l’elisione?)
ἀλλ᾽ἐπεθύμησε
Διὸς γενέσθαι κηδεστής,
νομίζων
πολὺ μείζω καὶ καλλίω ταύτην εἶναι τὴν τιμὴν τὴν τῆς Ἀσίας βασιλείαν.
(attenzione al grado degli aggettivi! Esso ti spiega il valore di )


Isocrate: Paride sceglie Elena [M] (struttura)


Οὐ πολλοῦ γὰρ χρόνου διελθόντος,
γενομένης ἐν θεοῖς περὶ κάλλους ἔριδος
ἧς Ἀλέξανδρος ὁ Πριάμου κατέστη κριτής,
καὶ διδούσης Ἥρας μὲν αὐτῷ
ἁπάσης τῆς Ἀσίας βασιλεύειν,
Ἀθηνᾶς δὲ
κρατεῖν ἐν τοῖς πολέμοις,
Ἀφροδίτης δὲ τὸν γάμον τὸν Ἑλένης,
τῶν μὲν σωμάτων
οὐ δυνηθεὶς
λαβεῖν διάγνωσιν
ἀλλ᾽ἡττηθεὶς τῆς τῶν θεῶν ὄψεως,
τῶν δὲ δωρεῶν
ἀναγκασθεὶς
γενέσθαι κριτής,
εἵλετο τὴν οἰκειότητα τὴν Ἑλένης ἀντὶ τῶν ἄλλων ἁπάντων,
οὐ πρὸς τὰς ἡδονὰς ἀποβλέψας·

καίτοι καὶ τοῦτο τοῖς εὖ φρονοῦσι πολλῶν αἱρετώτερόν ἐστιν,
ἀλλ᾽ὅμως οὐκ ἐπὶ τοῦθ᾽ὥρμησεν,
ἀλλ᾽ἐπεθύμησε
Διὸς γενέσθαι κηδεστής,
νομίζων
πολὺ μείζω καὶ καλλίω ταύτην εἶναι τὴν τιμὴν ἢ τὴν τῆς Ἀσίας βασιλείαν.


Isocrate: Paride sceglie Elena [M]


Οὐ πολλοῦ γὰρ χρόνου διελθόντος, γενομένης ἐν θεοῖς περὶ κάλλους ἔριδος ἧς Ἀλέξανδρος ὁ Πριάμου κατέστη κριτής, καὶ διδούσης Ἥρας μὲν ἁπάσης αὐτῷ τῆς Ἀσίας βασιλεύειν, Ἀθηνᾶς δὲ κρατεῖν ἐν τοῖς πολέμοις, Ἀφροδίτης δὲ τὸν γάμον τὸν Ἑλένης, τῶν μὲν σωμάτων οὐ δυνηθεὶς λαβεῖν διάγνωσιν ἀλλ᾽ἡττηθεὶς τῆς τῶν θεῶν ὄψεως, τῶν δὲ δωρεῶν ἀναγκασθεὶς γενέσθαι κριτής, εἵλετο τὴν οἰκειότητα τὴν Ἑλένης ἀντὶ τῶν ἄλλων ἁπάντων, οὐ πρὸς τὰς ἡδονὰς ἀποβλέψας· καίτοι καὶ τοῦτο τοῖς εὖ φρονοῦσι πολλῶν αἱρετώτερόν ἐστιν, ἀλλ᾽ὅμως οὐκ ἐπὶ τοῦθ᾽ὥρμησεν, ἀλλ᾽ἐπεθύμησε Διὸς γενέσθαι κηδεστής, νομίζων πολὺ μείζω καὶ καλλίω ταύτην εἶναι τὴν τιμὴν ἢ τὴν τῆς Ἀσίας βασιλείαν.