martedì 9 febbraio 2016

Vita di Eufileto (Lisia) - struttura commentata

Πρῶτον μὲν οὖν, ὦ ἄνδρες,
(δεῖ γὰρ
(si tratta di un’incidentale)
καὶ ταυθ’ὑμῖν διηγήσασθαι)
οἰκίδιον ἔστι μοι διπλοῦν,
(che costruzione riconosci? Osserva il verbo e il caso del pronome)
ἴσα ἔχον τὰ ἄνω τοῖς κάτω κατὰ τὴν γυναικωνῖτιν καὶ κατὰ τὴν ἀνδρωνῖτιν.
(con cosa concorda il participio? Attenzione al genere)
(per comprendere la frase riguarda la struttura della casa greca)

Ἐπειδὴ δὲ τὸ παιδίον ἐγένετο ἡμῖν,
ἡ μήτηρ αὐτὸ ἐθήλαζεν·

ἵνα δὲ μή,
(il δέ va qui tradotto)
ὁπότε λοῦσθαι δέοι,
(leggi con attenzione: da che verbo deriva l’infinito?)
κινδυνεύῃ
κατὰ τῆς κλίμακος καταβαίνουσα,
ἐγὼ μὲν ἄνω διῃτώμην,
(attenzione all’aumento e al verbo contratto)
αἱ δὲ γυναῖκες κάτω.
(osserva l’uso delle particelle μέν e δέ)

Καὶ οὕτως ἤδη συνειθισμένον ἦν,
(il verbo è qui usato impersonalmente)
ὥστε πολλάκις ἡ γυνὴ ἀπῄει κάτω
(di che proposizione si tratta? osserva un avverbio che nella reggente la anticipa)
καθευδήσουσα ὡς τὸ παιδίον,
(con chi concorda il participio? Attenzione al tempo!)
(qui ὡς è una preposizione e regge l’accusativo; di che compl. si tratta?)
ἵνα τὸν τιτθὸν αὐτῷ διδῷ
καὶ μὴ βοᾷ.
(di che proposizioni si tratta? attenzione al cambio di sogg.)

Καὶ ταῦτα πολὺν χρόνον οὕτως ἐγίγνετο,
καὶ ἐγὼ οὐδέποτε ὑπώπτευσα,
(attenzione all’aumento)
ἀλλ’οὕτως ἠλιθίως διεκείμην,
(osserva il significato del verbo quando è accompagnato da un avverbio)
ὥστε ᾤμην
(di che proposizione si tratta? osserva un avverbio che nella reggente la anticipa)
τὴν ἐμαυτοῦ γυναῖκα πασῶν σωφρονεστάτην εἶναι τῶν ἐν τῇ πόλει.
(osserva le parole evidenziate in fucsia)


Vita di Eufileto (Lisia) - struttura

Πρῶτον μὲν οὖν, ὦ ἄνδρες,
(δεῖ γὰρ
καὶ ταυθ’ὑμῖν διηγήσασθαι)
οἰκίδιον ἔστι μοι διπλοῦν,
ἴσα ἔχον τὰ ἄνω τοῖς κάτω κατὰ τὴν γυναικωνῖτιν καὶ κατὰ τὴν ἀνδρωνῖτιν.

Ἐπειδὴ δὲ τὸ παιδίον ἐγένετο ἡμῖν,
ἡ μήτηρ αὐτὸ ἐθήλαζεν·

ἵνα δὲ μή,
ὁπότε λοῦσθαι δέοι,
κινδυνεύῃ
κατὰ τῆς κλίμακος καταβαίνουσα,
ἐγὼ μὲν ἄνω διῃτώμην,
αἱ δὲ γυναῖκες κάτω.

Καὶ οὕτως ἤδη συνειθισμένον ἦν,
ὥστε πολλάκις ἡ γυνὴ ἀπῄει κάτω
καθευδήσουσα ὡς τὸ παιδίον,
ἵνα τὸν τιτθὸν αὐτῷ διδῷ
καὶ μὴ βοᾷ.

Καὶ ταῦτα πολὺν χρόνον οὕτως ἐγίγνετο,
καὶ ἐγὼ οὐδέποτε ὑπώπτευσα,
ἀλλ’οὕτως ἠλιθίως διεκείμην,
ὥστε ᾤμην
τὴν ἐμαυτοῦ γυναῖκα πασῶν σωφρονεστάτην εἶναι τῶν ἐν τῇ πόλει.


Vita di Eufileto (Lisia)

Πρῶτον μὲν οὖν, ὦ ἄνδρες, (δεῖ γὰρ καὶ ταυθ’ὑμῖν διηγήσασθαι) οἰκίδιον ἔστι μοι διπλοῦν, ἴσα ἔχον τὰ ἄνω τοῖς κάτω κατὰ τὴν γυναικωνῖτιν καὶ κατὰ τὴν ἀνδρωνῖτιν. Ἐπειδὴ δὲ τὸ παιδίον ἐγένετο ἡμῖν, ἡ μήτηρ αὐτὸ ἐθήλαζεν· ἵνα δὲ μή, ὁπότε λοῦσθαι δέοι, κινδυνεύῃ κατὰ τῆς κλίμακος καταβαίνουσα, ἐγὼ μὲν ἄνω διῃτώμην, αἱ δὲ γυναῖκες κάτω. Καὶ οὕτως ἤδη συνειθισμένον ἦν, ὥστε πολλάκις ἡ γυνὴ ἀπῄει κάτω καθευδήσουσα ὡς τὸ παιδίον, ἵνα τὸν τιτθὸν αὐτῷ διδῷ καὶ μὴ βοᾷ. Καὶ ταῦτα πολὺν χρόνον οὕτως ἐγίγνετο, καὶ ἐγὼ οὐδέποτε ὑπώπτευσα, ἀλλ’οὕτως ἠλιθίως διεκείμην, ὥστε ᾤμην τὴν ἐμαυτοῦ γυναῖκα πασῶν σωφρονεστάτην εἶναι τῶν ἐν τῇ πόλει.

Le rivelazioni di una vecchia (Lisia) - struttura commentata

Προσελθοῦσα οὖν μοι ἐγγὺς ἡ ἄνθρωπος
(con chi concorda?)
(attenzione al genere del sostantivo!)
τῆς οἰκίας τῆς ἐμῆς ἐπιτηροῦσα,
(con chi concorda? I due participi andrebbero resi in modo diverso)
«Εὐφίλητε»
ἔφη
(qual è il sogg.?)
«νόμιζε
μηδεμιᾷ πολυπραγμοσύνῃ προσεληλυθέναι με πρὸς σέ·
(qual è il sogg.?)

ὁ γὰρ ἀνὴρ
ὁ ὑβρίζων εἰς σὲ καὶ τὴν σὴν γυναῖκα
(attenzione che qui non trovi un part. sostantivato)
ἐχθρὸς ὢν ἡμῖν τυγχάνει.
(che valore ha qui il participio? Osserva il verbo che lo regge)

Ἐὰν οὖν λάβῃς τὴν θεράπαιναν
τὴν εἰς ἀγορὰν βαδίζουσαν
καὶ διακονοῦσαν ὑμῖν
(con chi concordano?)
καὶ βασανίσῃς,
ἅπαντα πεύσῃ».
(attenzione al tempo)

«Ἔστι δ’»
ἔφη
(qual è il sogg.?)
«Ἐρατοσθένης Ὀῆθεν
ταῦτα πράττων,
ὃς οὐ μόνον τὴν σὴν γυναῖκα διέφθαρκεν
ἀλλὰ καὶ ἄλλας πολλάς·
ταύτην γὰρ τὴν τέχνην ἔχει».
(ovviamente la parola τὲχνη ha qui un senso ironico)

Ταῦτα εἰποῦσα, ὦ ἄνδρες,
ἐκείνη μὲν ἀπηλλάγη,
ἐγὼ δ’εὐθέως ἐταραττόμην,
(osserva l’uso delle particelle μέν e δέ)
καὶ πάντα μου εἰς τὴν γνώμην εἰσῄει,
καὶ μεστὸς ἦν ὑποψίας,
ἐνθουμούμενος μὲν
ὡς ἀπεκλῄσθην ἐν τῷ δοματίῳ,
(attenzione alla diatesi)
ἀναμιμνῃσκόμενος δὲ
(osserva l’uso delle particelle μέν e δέ)
ὅτι ἐν ἐκείνῃ τῇ νυκτὶ ἐψόφει ἡ μέταυλος θύρα καὶ ἡ αὔλειος,
οὐδέποτε ἐγένετο,
(il relativo –neutro!- si riferisce all’intera proposizione precedente ed ha valore epesegetico)
ἔδοξέ τέ μοι ἡ γυνὴ
(di che proposizione si tratta? osserva l’uso della congiunzione)
ἐψιμυθιῶσθαι.


Le rivelazioni di una vecchia (Lisia) - struttura

Προσελθοῦσα οὖν μοι ἐγγὺς ἡ ἄνθρωπος
τῆς οἰκίας τῆς ἐμῆς ἐπιτηροῦσα,
«Εὐφίλητε»
ἔφη
«νόμιζε
μηδεμιᾷ πολυπραγμοσύνῃ προσεληλυθέναι με πρὸς σέ·

ὁ γὰρ ἀνὴρ
ὁ ὑβρίζων εἰς σὲ καὶ τὴν σὴν γυναῖκα
ἐχθρὸς ὢν ἡμῖν τυγχάνει.

Ἐὰν οὖν λάβῃς τὴν θεράπαιναν
τὴν εἰς ἀγορὰν βαδίζουσαν
καὶ διακονοῦσαν ὑμῖν
καὶ βασανίσῃς,
ἅπαντα πεύσῃ».

«Ἔστι δ’»
ἔφη
«Ἐρατοσθένης Ὀῆθεν
ὁ ταῦτα πράττων,
ὃς οὐ μόνον τὴν σὴν γυναῖκα διέφθαρκεν
ἀλλὰ καὶ ἄλλας πολλάς·
ταύτην γὰρ τὴν τέχνην ἔχει».

Ταῦτα εἰποῦσα, ὦ ἄνδρες,
ἐκείνη μὲν ἀπηλλάγη,
ἐγὼ δ’εὐθέως ἐταραττόμην,
καὶ πάντα μου εἰς τὴν γνώμην εἰσῄει,
καὶ μεστὸς ἦν ὑποψίας,
ἐνθουμούμενος μὲν
ὡς ἀπεκλῄσθην ἐν τῷ δοματίῳ,
ἀναμιμνῃσκόμενος δὲ
ὅτι ἐν ἐκείνῃ τῇ νυκτὶ ἐψόφει ἡ μέταυλος θύρα καὶ ἡ αὔλειος,
ὃ οὐδέποτε ἐγένετο,
ἔδοξέ τέ μοι ἡ γυνὴ
ἐψιμυθιῶσθαι.


Le rivelazioni di una vecchia (Lisia)

Προσελθοῦσα οὖν μοι ἐγγὺς ἡ ἄνθρωπος τῆς οἰκίας τῆς ἐμῆς ἐπιτηροῦσα, «Εὐφίλητε» ἔφη «μηδεμιᾷ πολυπραγμοσύνῃ προσεληλυθέναι με νόμιζε πρὸς σέ· ὁ γὰρ ἀνὴρ ὁ ὑβρίζων εἰς σὲ καὶ τὴν σὴν γυναῖκα ἐχθρὸς ὢν ἡμῖν τυγχάνει. Ἐὰν οὖν λάβῃς τὴν θεράπαιναν τὴν εἰς ἀγορὰν βαδίζουσαν καὶ διακονοῦσαν ὑμῖν καὶ βασανίσῃς, ἅπαντα πεύσῃ». «Ἔστι δ’» ἔφη «Ἐρατοσθένης Ὀῆθεν ὁ ταῦτα πράττων, ὃς οὐ μόνον τὴν σὴν γυναῖκα διέφθαρκεν ἀλλὰ καὶ ἄλλας πολλάς· ταύτην γὰρ τὴν τέχνην ἔχει». Ταῦτα εἰποῦσα, ὦ ἄνδρες, ἐκείνη μὲν ἀπηλλάγη, ἐγὼ δ’εὐθέως ἐταραττόμην, καὶ πάντα μου εἰς τὴν γνώμην εἰσῄει, καὶ μεστὸς ἦν ὑποψίας, ἐνθουμούμενος μὲν ὡς ἀπεκλῄσθην ἐν τῷ δοματίῳ, ἀναμιμνῃσκόμενος δὲ ὅτι ἐν ἐκείνῃ τῇ νυκτὶ ἐψόφει ἡ μέταυλος θύρα καὶ ἡ αὔλειος, ὃ οὐδέποτε ἐγένετο, ἔδοξέ τέ μοι ἡ γυνὴ ἐψιμυθιῶσθαι.

Storia di Lisia (Lisia) - struttura commentata

Οὐμὸς πατὴρ Κέφαλος ἐπείσθη μὲν ὑπὸ Περικλέους
(attenzione alla diatesi)
(osserva la crasi in Οὐμὸς)
εἰς ταύτην τὴν γῆν ἀφικέσθαι,
ἔτη δὲ τριάκοντα ᾤκησε,
(osserva l’uso delle particelle μέν e δέ)
καὶ οὐδενὶ πώποτε οὔτε ἡμεῖς οὔτε ἐκεῖνος δίκην οὔτε ἐδικασάμεθα οὔτε ἐφύγομεν,
(osserva l’uso delle negazioni correlative οὔτε; vanno tenute tutte insieme o devono essere collegate a coppie?)
(per i significati, ricorda che si tratta di un’orazione giudiziaria e che qui Lisia usa un lessico specifico)
ἀλλ’οὕτως ᾠκοῦμεν
δημοκρατούμενοι
(con chi concorda? con quale valore è meglio renderlo?)
ὥστε μήτε εἰς τοὺς ἄλλους ἐξαμαρτάνειν
μήτε ὑπὸ τῶν ἄλλων ἀδικεῖσθαι.
(che proposizione introduce ὥστε? Osserva che nella reggente trovi οὕτως)
(osserva l’uso delle negazioni correlative)
(attenzione alla diatesi)

Ἐπειδὴ δ’οἱ τριάκοντα
(ricordati di tradurre δέ)
πονηροὶ μὲν καὶ συκοφάνται ὄντες
(con chi concorda?)
εἰς τὴν ἀρχὴν κατέστησαν,
φάσκοντες
(con chi concorda il participio?)
χρῆναι
τῶν ἀδίκων καθαρὰν ποιῆσαι τὴν πόλιν
(ricorda il significato del verbio con il doppio accusativo)
(l’aggettivo sostantivo è maschile o neutro? Osserva il contesto)
καὶ τοὺς λοιποὺς πολίτας ἐπ’ἀρετὴν καὶ δικαιοσύνην τραπέσθαι,
(per comprendere attenzione alla diatesi e al riconoscimento dei soggetti)
καὶ τοιαῦτα λέγοντες
(con chi concorda? con quale valore è meglio renderlo?)
οὐ ἐτόλμων
τοιαῦτα ποιεῖν,

ὡς ἐγὼ
(si tratta di un’incidentale)
περὶ τῶν ἐμαυτοῦ πρῶτον εἰπὼν καὶ περὶ τῶν ὑμετέρων
(con chi concorda il participio?)
(qual è il genere delle parti sottolineate?)
ἀναμνῆσαι πειράσομαι.
(attenzione al tempo)


Storia di Lisia (Lisia) - struttura

Οὐμὸς πατὴρ Κέφαλος ἐπείσθη μὲν ὑπὸ Περικλέους
εἰς ταύτην τὴν γῆν ἀφικέσθαι,
ἔτη δὲ τριάκοντα ᾤκησε,
καὶ οὐδενὶ πώποτε οὔτε ἡμεῖς οὔτε ἐκεῖνος δίκην οὔτε ἐδικασάμεθα οὔτε ἐφύγομεν,
ἀλλ’οὕτως ᾠκοῦμεν
δημοκρατούμενοι
ὥστε μήτε εἰς τοὺς ἄλλους ἐξαμαρτάνειν
μήτε ὑπὸ τῶν ἄλλων ἀδικεῖσθαι.

Ἐπειδὴ δ’οἱ τριάκοντα
πονηροὶ μὲν καὶ συκοφάνται ὄντες
εἰς τὴν ἀρχὴν κατέστησαν,
φάσκοντες
χρῆναι
τῶν ἀδίκων καθαρὰν ποιῆσαι τὴν πόλιν
καὶ τοὺς λοιποὺς πολίτας ἐπ’ἀρετὴν καὶ δικαιοσύνην τραπέσθαι,
καὶ τοιαῦτα λέγοντες
οὐ ἐτόλμων
τοιαῦτα ποιεῖν,

ὡς ἐγὼ
περὶ τῶν ἐμαυτοῦ πρῶτον εἰπὼν καὶ περὶ τῶν ὑμετέρων
ἀναμνῆσαι πειράσομαι.


Storia di Lisia (Lisia)

Οὐμὸς πατὴρ Κέφαλος ἐπείσθη μὲν ὑπὸ Περικλέους εἰς ταύτην τὴν γῆν ἀφικέσθαι, ἔτη δὲ τριάκοντα ᾤκησε, καὶ οὐδενὶ πώποτε οὔτε ἡμεῖς οὔτε ἐκεῖνος δίκην οὔτε ἐδικασάμεθα οὔτε ἐφύγομεν, ἀλλ’οὕτως ᾠκοῦμεν δημοκρατούμενοι ὥστε μήτε εἰς τοὺς ἄλλους ἐξαμαρτάνειν μήτε ὑπὸ τῶν ἄλλων ἀδικεῖσθαι. Ἐπειδὴ δ’οἱ τριάκοντα πονηροὶ μὲν καὶ συκοφάνται ὄντες εἰς τὴν ἀρχὴν κατέστησαν, φάσκοντες χρῆναι τῶν ἀδίκων καθαρὰν ποιῆσαι τὴν πόλιν καὶ τοὺς λοιποὺς πολίτας ἐπ’ἀρετὴν καὶ δικαιοσύνην τραπέσθαι, καὶ τοιαῦτα λέγοντες οὐ τοιαῦτα ποιεῖν ἐτόλμων, ὡς ἐγὼ περὶ τῶν ἐμαυτοῦ πρῶτον εἰπὼν καὶ περὶ τῶν ὑμετέρων ἀναμνῆσαι πειράσομαι.

lunedì 8 febbraio 2016

L’assassinio di Polemarco (Lisia) - struttura commentata


Ἀφικόμενος δὲ εἰς Ἀρχένεω τοῦ ναυκλήρου
(con chi concorda il participio?)
(quando una preposizione dei complementi di luogo regge il genitivo?)
ἐκεῖνον πέμπω εἰς ἄστυ,
(il soggetto sottinteso è lo stesso Lisia)
πευσόμενον περὶ τοῦ ἀδελφοῦ·
(con chi concorda il participio? Per comprenderne il valore osserva il tempo)



ἥκων δὲ
(con chi concorda il participio?)
ἔλεγεν
ὅτι Ἐρατοσθένης
αὐτὸν ἐν τῇ ὁδῷ λαβὼν
(αὐτὸν qui si riferisce a Polemarco, fratello di Lisia)
εἰς τὸ δεσμωτήριον ἀπαγάγοι.


Καὶ ἐγὼ
τοιαῦτα πεπυσμένος
τῆς ἐπιούσης νυκτὸς διέπλευσα Μέγαράδε.
(osserva il compl. di luogo espresso con una particella enclitica)



Πολεμάρχῳ δὲ παρήγγειλαν οἱ τριάκοντα τοὐπ’ἐκείνων εἰθισμένον παράγγελμα,
(= τὸ ἐπὶ ἐκείνων εἰθισμένον παράγγελμα)
osserva le concordanze e il valore temporale di ἐπὶ ἐκείνων
πίνειν κώνειον,
πρὶν τὴν αἰτίαν εἰπεῖν
δι’ἥντινα ἔμελλεν ἀποθανεῖσθαι·
(a cosa si riferisce il pronome relativo?)


οὕτω πολλοῦ ἐδέησε
(controlla il significato di questo verbo, qui usato impersonalmente, quando è accompagnato da πολλοῦ)
κριθῆναι
καὶ ἀπολογήσασθαι.
(il sogg. sottinteso di questi infiniti è ovviamente Polemarco)



Καὶ ἐπειδὴ ἀπεφέρετο ἐκ τοῦ δεσμωτηρίου τεθνεώς,
(il sogg. sottinteso è di nuovo Polemarco)
τριῶν ἡμῖν οἰκιῶν οὐσῶν
(che uso del participio qui riconosci? Considerato il contesto, con quale proposiz. è meglio renderlo?)
ἐξ οὐδεμιᾶς (sott. οἰκίας) εἴασαν ἐξενεχθῆναι,
(attenzione alla diatesi dell’infinito; per i significati ricorda che d’ora in poi si parla dei riti funebri per Polemarco)
ἀλλὰ
κλεισίον μισθωσάμενοι
προὔθεντο αὐτόν.


Καὶ πολλῶν ὄντων ἱματίων
(che uso del participio qui riconosci? Considerato il contesto, con quale proposiz. è meglio renderlo?)
αἰτοῦσιν οὐδὲν ἔδοσαν εἰς τὴν ταφήν,
(per la concordanza del participio sottintendi un αὐτοῖς)
ἀλλὰ τῶν φίλων ὁ μὲν ἱμάτιον
(osserva l’uso dell’articolo con valore pronominale; attenzione alle concordanze!)
ὁ δὲ προσκεφάλαιον
ὁ δὲ
ὅ τι ἕκαστος ἔτυχεν
ἔδωκεν εἰς τὴν ἐκείνου ταφήν.


L’assassinio di Polemarco (Lisia) - struttura


Ἀφικόμενος δὲ εἰς Ἀρχένεω τοῦ ναυκλήρου
ἐκεῖνον πέμπω εἰς ἄστυ,
πευσόμενον περὶ τοῦ ἀδελφοῦ·



ἥκων δὲ
ἔλεγεν
ὅτι Ἐρατοσθένης
αὐτὸν ἐν τῇ ὁδῷ λαβὼν
εἰς τὸ δεσμωτήριον ἀπαγάγοι.


Καὶ ἐγὼ
τοιαῦτα πεπυσμένος
τῆς ἐπιούσης νυκτὸς διέπλευσα Μέγαράδε.


Πολεμάρχῳ δὲ παρήγγειλαν οἱ τριάκοντα τοὐπ’ἐκείνων εἰθισμένον παράγγελμα,
πίνειν κώνειον,
πρὶν τὴν αἰτίαν εἰπεῖν
δι’ἥντινα ἔμελλεν ἀποθανεῖσθαι·



οὕτω πολλοῦ ἐδέησε
κριθῆναι
καὶ ἀπολογήσασθαι.



Καὶ ἐπειδὴ ἀπεφέρετο ἐκ τοῦ δεσμωτηρίου τεθνεώς,
τριῶν ἡμῖν οἰκιῶν οὐσῶν
ἐξ οὐδεμιᾶς εἴασαν ἐξενεχθῆναι,
ἀλλὰ
κλεισίον μισθωσάμενοι
προὔθεντο αὐτόν.


Καὶ πολλῶν ὄντων ἱματίων
αἰτοῦσιν οὐδὲν ἔδοσαν εἰς τὴν ταφήν,
ἀλλὰ τῶν φίλων ὁ μὲν ἱμάτιον
ὁ δὲ προσκεφάλαιον
ὁ δὲ
ὅ τι ἕκαστος ἔτυχεν
ἔδωκεν εἰς τὴν ἐκείνου ταφήν.




L’assassinio di Polemarco (Lisia)


Ἀφικόμενος δὲ εἰς Ἀρχένεω τοῦ ναυκλήρου ἐκεῖνον πέμπω εἰς ἄστυ, πευσόμενον περὶ τοῦ ἀδελφοῦ· ἥκων δὲ ἔλεγεν ὅτι Ἐρατοσθένης αὐτὸν ἐν τῇ ὁδῷ λαβὼν εἰς τὸ δεσμωτήριον ἀπαγάγοι. Καὶ ἐγὼ τοιαῦτα πεπυσμένος τῆς ἐπιούσης νυκτὸς διέπλευσα Μέγαράδε. Πολεμάρχῳ δὲ παρήγγειλαν οἱ τριάκοντα τοὐπ’ἐκείνων εἰθισμένον παράγγελμα, πίνειν κώνειον, πρὶν τὴν αἰτίαν εἰπεῖν δι’ἥντινα ἔμελλεν ἀποθανεῖσθαι· οὕτω πολλοῦ ἐδέησε κριθῆναι καὶ ἀπολογήσασθαι. Καὶ ἐπειδὴ ἀπεφέρετο ἐκ τοῦ δεσμωτηρίου τεθνεώς, τριῶν ἡμῖν οἰκιῶν οὐσῶν ἐξ οὐδεμιᾶς εἴασαν ἐξενεχθῆναι, ἀλλὰ κλεισίον μισθωσάμενοι προὔθεντο αὐτόν. Καὶ πολλῶν ὄντων ἱματίων αἰτοῦσιν οὐδὲν ἔδοσαν εἰς τὴν ταφήν, ἀλλὰ τῶν φίλων ὁ μὲν ἱμάτιον ὁ δὲ προσκεφάλαιον ὁ δὲ ὅ τι ἕκαστος ἔτυχεν ἔδωκεν εἰς τὴν ἐκείνου ταφήν.

Provvedimenti dei Trenta contro i meteci (Lisia) - struttura commentata


Θέογνις γὰρ καὶ Πείσων ἔλεγον ἐν τοῖς τριάκοντα περὶ τῶν μετοίκων,
(ricorda il contesto storico: chi aveva preso il potere ad Atene dopo che la città fu sconfitta da Sparta nella Guerra del Peloponneso?)
ὡς εἶέν τινες
(che proposizione è? Da cosa è retta? Perché presenta questo modo? Considera il tempo della reggente)
τῇ πολιτείᾳ ἀχθόμενοι·
(con chi concorda il participio?)


καλλίστην οὖν εἶναι πρόφασιν
(da quale verbo sottinteso dipende questa proposizione? Osserva il periodo precedente)
δοκεῖν
(questo infinito è retto da un sostantivo della prop. precedente)
τιμωρεῖσθαι μὲν,
τῷ δ’ἔργῳ χρηματίζεσθαι·
(osserva l’uso delle particelle μέν e δέ)


πάντως δὲ τὴν μὲν πόλιν πένεσθαι
τὴν ἀρχὴν δὲ δεῖσθαι χρημάτων.
(anche questi infiniti sono retti da un verbo sottinteso, come poco sopra)
(attenzione ai soggetti e alla costruzione del secondo verbo!)
(osserva l’uso delle particelle μέν e δέ)


Καὶ τοὺς ἀκούσαντας οὐ χαλεπῶς ἔπειθον·
(attenzione al valore del participio)



περὶ οὐδενὸς μὲν γὰρ ἡγοῦντο
(questa proposizione è parallela –per il lessico e la sintassi- alla seguente)
ἀποκτιννύναι ἀνθρώπους,
περὶ πολλοῦ δὲ ἐποιοῦντο
λαμβάνειν χρήματα



Ἔδοξεν οὖν αὐτοῖς
(controlla il significato di questo verbo quando è impersonale)
δέκα συλλαβεῖν, δὲ δύο πένητας,
(τούτων ha valore partitivo)
ἵνα αὐτοῖς πρὸς τοὺς ἄλλους ἀπολογία,
(il verbo εἰμί è qui accompagnato da un caso: perciò che costruzione riconosci?)
ὡς οὐ χρημάτων ἕνεκα ταῦτα πέπρακται,
(questa prop. è retta da un sostant. della prop. precedente)
ἀλλὰ συμφέροντα τῇ πολιτείᾳ γεγένηται,
(il soggetto sottinteso è facilmente ricavabile dalla proposizione precedente; diventa quindi semplice cogliere con quale elemento concorda il participio)



ὥσπερ τι τῶν ἄλλων εὐλόγως πεποιηκότες.
(questa particella dà un valore comparativo-ipotetico al participio; il tono di Lisia diventa qui fortemente sarcastico)


Provvedimenti dei Trenta contro i meteci (Lisia) - struttura


Θέογνις γὰρ καὶ Πείσων ἔλεγον ἐν τοῖς τριάκοντα περὶ τῶν μετοίκων,
ὡς εἶέν τινες
τῇ πολιτείᾳ ἀχθόμενοι·


καλλίστην οὖν εἶναι πρόφασιν
δοκεῖν
τιμωρεῖσθαι μὲν,
τῷ δ’ἔργῳ χρηματίζεσθαι·


πάντως δὲ τὴν μὲν πόλιν πένεσθαι
τὴν ἀρχὴν δὲ δεῖσθαι χρημάτων.



Καὶ τοὺς ἀκούσαντας οὐ χαλεπῶς ἔπειθον·


περὶ οὐδενὸς γὰρ ἡγοῦντο
ἀποκτιννύναι μὲν ἀνθρώπους,
περὶ πολλοῦ δὲ ἐποιοῦντο.
λαμβάνειν χρήματα


Ἔδοξεν οὖν αὐτοῖς
δέκα συλλαβεῖν, τούτων δὲ δύο πένητας,
ἵνα αὐτοῖς ᾖ πρὸς τοὺς ἄλλους ἀπολογία,
ὡς οὐ χρημάτων ἕνεκα ταῦτα πέπρακται,
ἀλλὰ συμφέροντα τῇ πολιτείᾳ γεγένηται,


ὥσπερ τι τῶν ἄλλων εὐλόγως πεποιηκότες.




Provvedimenti dei Trenta contro i meteci (Lisia)



Θέογνις γὰρ καὶ Πείσων ἔλεγον ἐν τοῖς τριάκοντα περὶ τῶν μετοίκων, ὡς εἶέν τινες τῇ πολιτείᾳ ἀχθόμενοι· καλλίστην οὖν εἶναι πρόφασιν τιμωρεῖσθαι μὲν δοκεῖν, τῷ δ’ἔργῳ χρηματίζεσθαι· πάντως δὲ τὴν μὲν πόλιν πένεσθαι τὴν ἀρχὴν δὲ δεῖσθαι χρημάτων. Καὶ τοὺς ἀκούσαντας οὐ χαλεπῶς ἔπειθον· ἀποκτιννύναι μὲν γὰρ ἀνθρώπους περὶ οὐδενὸς ἡγοῦντο, λαμβάνειν δὲ χρήματα περὶ πολλοῦ ἐποιοῦντο. Ἔδοξεν οὖν αὐτοῖς δέκα συλλαβεῖν, τούτων δὲ δύο πένητας, ἵνα αὐτοῖς ᾖ πρὸς τοὺς ἄλλους ἀπολογία, ὡς οὐ χρημάτων ἕνεκα ταῦτα πέπρακται, ἀλλὰ συμφέροντα τῇ πολιτείᾳ γεγένηται, ὥσπερ τι τῶν ἄλλων εὐλόγως πεποιηκότες.