Livio: Origine della libertà (struttura)

Liberi iam hinc populi Romani res

pace belloque gestas,

annuos magistratus

imperiaque legum potentiora

quam hominum

peragam.

Quae libertas ut laetior esset,

proxumi regis superbia fecerat.

Nam priores ita regnarunt,

ut haud inmerito omnes deinceps conditores partium certe urbis,

quas novas ipsi sedes

ab se auctae

multitudinis addiderunt,

numerentur.

Neque ambigitur,

quin Brutus idem,

qui tantum gloriae

Superbo exacto rege

meruit,

pessimo publico id facturus fuerit,

si

libertatis inmaturae cupidine

priorum regum alicui regnum extorsisset.

Quid enim futurum fuit,

si illa pastorum convenarumque plebs,

transfuga ex suis populis,

sub tutela inviolati templi aut libertatem aut certe inpunitatem adepta,

soluta regio metu,

coepta esset

agitari tribuniciis procellis

et in aliena urbe cum patribus serere certamina,

priusquam pignera coniugum ac liberorum caritasque ipsius soli,

cui longo tempore adsuescitur,

animos eorum consociasset?

Dissipatae res

nondum adultae

discordia forent,

quas fovit tranquilla moderatio imperii

eoque nutriendo

perduxit,

ut bonam frugem libertatis

maturis iam viribus

ferre possent.