Sallustio: Micipsa manda Giugurta a Numanzia (struttura)

His difficultatibus circumventus

ubi videt

neque per vim neque insidiis opprimi posse hominem

tam acceptum popularibus,

quod erat Iugurtha manu promptus et adpetens gloriae militaris,

statuit

eum obiectare periculis

et eo modo fortunam temptare.

Igitur bello Numantino Micipsa,

quom populo Romano equitum atque peditum auxilia mitteret,

sperans

vel ostentando virtutem

vel hostium saevitia

facile eum occasurum,

praefecit Numidis,

quos in Hispaniam mittebat.

Sed ea res longe aliter,

ac ratus erat,

evenit.

Nam Iugurtha,

ut erat inpigro atque acri ingenio,

ubi naturam P. Scipionis,

qui tum Romanis imperator erat,

et morem hostium cognovit,

multo labore multaque cura,

praeterea modestissume parendo

et saepe obviam eundo periculis

in tantam claritudinem brevi pervenerat,

ut nostris vehementer carus, Numantinis maxumo terrori esset.

Ac sane,

quod difficillumum in primis est,

et proelio strenuos erat

et bonus consilio,

quorum

alterum

ex providentia timorem,

alterum

ex audacia temeritatem adferre

plerumque solet.

Igitur imperator omnis fere res asperas per Iugurtham agere,

in amicis habere,

magis magisque eum in dies amplecti,

quippe quoius neque consilium neque inceptum ullum frustra erat.

Huc adcedebat munificentia animi et ingeni sollertia,

quis rebus sibi multos ex Romanis familiari amicitia coniunxerat.