Quaesisti
a me, Lucili, quid ita, si providentia mundus regeretur, multa bonis viris mala
acciderent. Hoc commodius in contextu operis redderetur, cum praeesse universis
providentiam probaremus et interesse nobis deum; sed quoniam a toto particulam
revelli placet et unam contradictionem manente lite integra solvere, faciam rem
non difficilem, causam deorum agam.
[2]
Supervacuum est in praesentia ostendere non sine aliquo custode tantum opus
stare nec hunc siderum coetum discursumque fortuiti impetus esse, et quae casus
incitat saepe turbari et cito arietare, hanc inoffensam velocitatem procedere
aeternae legis imperio tantum rerum terra marique gestantem, tantum
clarissimorum luminum et ex disposito relucentium; non esse materiae errantis
hunc ordinem nec quae temere coierunt tanta arte pendere, ut terrarum
gravissimum pondus sedeat immotum et circa se properantis caeli fugam spectet,
ut infusa vallibus maria molliant terras nec ullum incrementum fluminum
sentiant, ut ex minimis seminibus nascantur ingentia.
[3]
Ne illa quidem quae videntur confusa et incerta, pluvias dico nubesque et
elisorum fulminum iactus et incendia ruptis montium verticibus effusa, tremores
labantis soli aliaque quae tumultuosa pars rerum circa terras movet, sine
ratione, quamvis subita sint, accidunt, sed suas et illa causas habent non
minus quam quae alienis locis conspecta miraculo sunt, ut in mediis fluctibus
calentes aquae et nova insularum in vasto exsilientium mari spatia.
[4]
Iam vero si quis observaverit nudari litora pelago in se recedente eademque
intra exiguum tempus operiri, credet caeca quadam volutatione modo contrahi
undas et introrsum agi, modo erumpere et magno cursu repetere sedem suam, cum
interim illae portionibus crescunt et ad horam ac diem subeunt ampliores
minoresque, prout illas lunare sidus elicuit, ad cuius arbitrium oceanus
exundat. Suo ista tempori reserventur, eo quidem magis quod tu non dubitas de
providentia sed quereris.
[5] In gratiam te
reducam cum diis adversus optimos optimis. Neque enim rerum natura patitur ut
umquam bona bonis noceant; inter bonos viros ac deos amicitia est conciliante
virtute. Amicitiam dico? Immo etiam necessitudo et similitudo, quoniam quidem
bonus tempore tantum a deo differt, discipulus eius aemulatorque et vera
progenies, quam parens ille magnificus, virtutum non lenis exactor, sicut
severi patres, durius educat.
[6]
Itaque cum videris bonos viros acceptosque diis laborare, sudare, per arduum
escendere, malos autem lascivire et voluptatibus fluere, cogita filiorum nos
modestia delectari, vernularum licentia, illos disciplina tristiori contineri,
horum ali audaciam. Idem tibi de deo liqueat. Bonum virum in deliciis non habet,
experitur, indurat, sibi illum parat.
Nessun commento:
Posta un commento